Nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa

Di tích lịch sử Quốc gia đình làng Hàm Hạ ngày nay

Những năm qua, cụm Di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ, thuộc khu phố Hàm Hạ, phường Rừng Thông, TP Thanh Hóa đã được quan tâm trùng tu, tôn tạo, trở thành địa chỉ “đỏ” về giáo dục truyền thống, lưu giữ những giá trị lịch sử, cách mạng của quê hương. Nằm trong quần thể Cụm Di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ, đình làng Hàm Hạ gồm 5 gian, mang đậm phong cách kiến trúc thế kỷ XIX. Từ bao đời nay, Đình là không gian tâm linh, trung tâm sinh hoạt văn hóa, nơi hội họp của nhân dân trong làng. Theo phong tục của làng, vào ngày 12 tháng 2 âm lịch hàng năm, Nhân dân trong làng tổ chức dâng lễ thờ cúng Thành Hoàng làng và tổ chức hội làng tại Đình Hàm Hạ, cầu mong trời đất mưa thuận gió hòa, mọi người dân trong làng đều mạnh khỏe yên ổn làm ăn. Vượt qua chức năng thông thường của một ngôi đình, đình làng Hàm Hạ đã trở thành nơi những thanh niên yêu nước: Lê Công Thanh, Lê Oanh Kiều, Lê Bá Tùng…tụ họp để tuyên truyền phát triển Hội đọc sách báo cách mạng; nơi tuyển lựa những quần chúng ưu tú cho tổ chức Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên; địa điểm liên lạc của các chiến sĩ cộng sản... trong những năm 1925 - 1929.

Được sự ủy nhiệm của Xứ ủy Bắc Kỳ, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp trở về Thanh Hóa tuyên truyền vận động xây dựng Đảng bộ Tỉnh. Ngày 18/6/1930, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp trở về làng Hàm Hạ bắt liên lạc với đồng chí Lê Bá Tùng (hội viên của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên cơ sở Hàm Hạ). Trong thời gian ở đây, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã tuyên truyền, giác ngộ và kết nạp 3 đồng chí vào Đảng Cộng sản Việt Nam là Lê Oanh Kiều, Lê Bá Tùng, Lê Thế Long.

Ngày 25 tháng 6 năm 1930, tại nhà ông Lê Oanh Kiều, làng Hàm Hạ, xã Đông Tiến (nay là khu phố Hàm Hạ, phường Rừng Thông, TP Thanh Hóa) dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Doãn Chấp, hội nghị thành lập Chi bộ Đảng cộng sản đã được tổ chức. Hội nghị đã tuyên bố thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Hàm Hạ gồm 3 đảng viên và đồng chí Lê Thế Long được bầu làm Bí thư Chi bộ.

Sự ra đời của Chi bộ Hàm Hạ - là đỉnh cao của phong trào yêu nước, là tất yếu lịch sử, đáp ứng phong trào cách mạng trong tỉnh Thanh Hóa lúc bấy giờ. Ngay sau khi được thành lập, Chi bộ Hàm Hạ đã giương cao ngọn cờ lãnh đạo cách mạng và dưới sự lãnh đạo của chi bộ, tổ chức “Nông hội đỏ” cũng được thành lập ở Hàm Hạ. Từ đây, “Nông hội đỏ” đã phát triển rộng khắp các địa phương, để đánh đổ thực dân, phong kiến, giúp người cày có ruộng. Giai cấp công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động của tỉnh Thanh Hóa đã có một chính Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo, vững bước cùng toàn Đảng, toàn quân và Nhân dân cả nước làm nên cuộc cách mạng vào tháng 8/1945, xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến ở nước ta. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, Nhân dân Hàm Hạ tích cực xây dựng hậu phương vững mạnh, hăng hái chi viện cho các chiến trường góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (ngày 30/4/1975), cùng cả nước bước vào thời kỳ mới - thời kỳ độc lập xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Tự hào với truyền thống quê hương cách mạng, trong công cuộc đổi mới, Đảng bộ và Nhân dân phường Rừng Thông - nơi thành lập các Chi bộ Đảng đầu tiên ở Thanh Hóa luôn đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, tạo động lực để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, ngày nay cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ gồm các điểm: Đình làng Hàm Hạ, Nhà ông Lê Oanh Kiều và Nhà ông Phạm Văn Huống đã được tỉnh và địa phương quan tâm đầu tư, tu bổ, tôn tạo khang trang, thể hiện sự tri ân của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đối với các thế hệ ông cha đi trước.

Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ đã trở thành địa chỉ "đỏ", nơi lưu giữ ký ức tự hào về những ngày đầu thành lập trong chặng đường 95 năm vẻ vang của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa. Qua đó, góp phần giáo dục chính trị, tư tưởng, khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Đây là điểm đến giáo dục truyền thống cách mạng của quê hương cho thế hệ hôm nay và mai sau. Hướng về nguồn cội, tri ân những đồng chí đảng viên ưu tú, Nhân dân Hàm Hạ đã lập bàn thờ, thờ 7 đảng viên đầu tiên của chi bộ Hàm Hạ tại đây./

Lê Thảo